Klaske Veth, lector Leiderschap en Duurzaam werken aan de Hanzehogeschool en Gijsbert van Lomwel, directeur van de wetenschappelijke vereniging van bedrijfsartsen (NVAB) presenteerden bij ZorgpleinNoord de belangrijkste lessen uit hun onderzoek naar de ervaringen met het uitvoeren van een PMO bij twee zorgorganisaties, een ziekenhuis en een VVT organisatie. De actieve groep deelnemers bestond uit arbo-coördinatoren en adviseurs gezondheidsmanagement en inzetbaarheid uit verschillende branches in zorg en welzijn
Een greep uit de lessen en uit het levendige gesprek met de deelnemers aan de middag
- Termen als PMO, maar ook RI&E resoneren niet bij medewerkers en bestuur. Gebruik positieve woorden, zoals inzetbaarheid, gezond werken of ‘de beste werkplek’.
- Er is een breed gedeelde behoefte om van curatief (verzuimbegeleiding) via preventief (voorkomen dat iemand uitvalt) naar amplitief (beter aan het werk voor iedereen) te komen en tegelijk is er grote moeite om dat binnen de eigen organisatie voor elkaar te krijgen. Het goed inregelen van verzuimbegeleiding is al een hele toer.
- Onderschat niet hoe schaars tijd en geld zijn in de zorg!
- Roosters en grote span of control zijn bekende problemen, maar die zijn door knellende budgetten lastig aan te pakken.
- Kosten gaan voor de baat uit, en hierbij is draagvlak en -nog beter- voorbeeldgedrag van het bestuur cruciaal.
- Bottom-up werken is fijn, maar realiseer je dat medewerkers bij krapte heel lastig tijd vrij kunnen maken. Cliëntenzorg gaat voor.
- Aandacht door middel van een interventie is altijd goed, maar let op:
- Zorg dat je iets met de uitkomsten doet.
- Wees duidelijk wat de achtergrond en bedoeling van de interventie is.
- Bij PMO blijft het balanceren tussen het waarborgen van de anonimiteit en tegelijk is diepere kennis van situatie nodig om resultaten te behalen.
- Voorbeeldgedrag van direct leidinggevenden is cruciaal – alleen dan zijn trajecten om cultuur en gedrag te veranderen geloofwaardig.
- Rol van de Arbodienst:
- Zorg voor goede toegang tot de bedrijfsarts, ook in preventie en adviserende zin.
- Let op met de inzet van bedrijfsartsen in opleiding, die moeten vaak nog veel leren, zeker waar het gaat om advies aan de leidinggevende of de werkgever.
- Pas op met de inzet van taakgedelegeerden
- Wees duidelijk over hun rol en voorkom dat ze als een soort poortwachter voor de bedrijfsarts gaan fungeren.
- Wees zichtbaar op de werkvloer, dat vergemakkelijkt het contact met zowel werknemers als leidinggevenden en staf.
- Help als arbodienst de staf binnen de organisatie om beleid rond duurzame inzetbaarheid bij bestuur en management over het voetlicht te brengen. Maak een businessmodel zodat het wenkend perspectief duidelijk is.
- Strategische verankering van doelen op het gebied van verzuim en duurzame inzetbaarheid is cruciaal.
- Je hebt dan als adviseur een haakje om voorgestelde interventies en beleid aan op te hangen.
- Het voorkomt ad-hoc en vluchtige interventies en bevordert de kans op duurzame impact.
- Het begint bij het bestuur.
- Het helpt als de Raad van Bestuur de geformuleerde doelen rond duurzame inzetbaarheid uitdraagt.
- Het helpt als er management met mandaat in werkgroepen met werknemers zit, zoals in arbocommissies.
- Trek samen op, niet alleen met je arbodienst, maar ook met critical friends binnen je eigen organisatie en peers bij andere zorginstellingen.
Kortom, er is genoeg te doen om een PMO goed op de agenda te krijgen in de organisatie. Het goede nieuws is dat bovenstaande lessen en aandachtspunten genoeg aanknopingspunten geven om ermee aan de slag te gaan!
