Vertrekthema’s, onderliggende vertrekredenen en onderzoekspopulatie
Vanaf begin 2022 krijgen de respondenten van het uitstroomonderzoek de nieuwe vragenlijst voorgelegd. De grootste verandering is dat de vertrekreden in twee stappen wordt uitgevraagd. De werknemer kiest eerst de vertrekthema’s (maximaal twee keuzes) die het beste passen bij waarom ze weggaan bij hun huidige werkgever, bijvoorbeeld de vertrekthema’s ontwikkelmogelijkheden en werkinhoud. Als tweede krijgt de werknemer per vertrekthema een aantal onderliggende vertrekredenen voorgelegd, waaruit de werknemer de belangrijkste reden(en) selecteert (maximaal drie selecties). Bijvoorbeeld bij het vertrekthema ontwikkelmogelijkheden: gebrek aan ontwikkeling binnen de huidige functie, gebrek aan ontwikkeling naar andere functies en te weinig opleidingsmogelijkheden.
Over de onderzoekspopulatie:
- 1.305 vertrekkende medewerkers werkend in Noord-Nederland vulden in de periode 1 januari 2022 tot 1 juli 2023 de nieuwe vragenlijst van het uitstroomonderzoek in;
- deze medewerkers hadden een cliëntgebonden functie, oftewel ze werkten in de directe zorg of begeleiding van cliënten;
- ze gaven aan op eigen initiatief (vrijwillig/ ik heb zelf ontslag genomen) hun werkgever te verlaten;
- ze waren niet in opleiding (leer-werk-overeenkomst of stagiaire) of werkten niet als vakantie- of weekendkracht.
1. Waarom stroomt cliëntgebonden personeel uit?
Het vaakst kiezen werknemers met een cliëntgebonden functie in Noord-Nederland voor het thema ontwikkelmogelijkheden (24,5%). De meest gekozen onderliggende vertrekredenen zijn gebrek aan ontwikkelmogelijkheden in de huidige functie en gebrek aan doorgroeimogelijkheden naar een andere functies. De onderstaande staafdiagram toont de elf vertrekthema’s die de respondenten kunnen kiezen als het meest passend bij hun vertrek (keuze uit maximaal twee thema’s).
De planning van en tijd voor het werk staan op plek twee in de top vijf van meeste gekozen vertrekthema’s. Het merendeel van de gekozen onderliggende vertrekredenen heeft betrekking op de uitvoering van het werkrooster, zoals veel roosterwisselingen, weinig invloed op het rooster en veel extra moeten werken.
Werkinhoud is het meest gekozen vertrekthema van medewerkers in Noord-Nederland die in een ondersteunende of staffunctie (niet-cliëntgebonden) werken. Bij de cliëntgebonden functies staat dit vertrekthema op de derde plek. Veruit de meest gekozen onderliggende vertrekreden voor de cliëntgebonden en staffuncties is: mijn werkzaamheden daagden mij niet (meer) genoeg uit.
Top 5: Vertrekthema's Noord-Nederland
| Cliëntgebonden personeel | Percentage |
Staf- en ondersteunend personeel | Percentage |
| 1. Ontwikkelmogelijkheden |
24,5% |
1. Werkinhoud |
39,8% |
| 2. Planning & tijd |
23,3% |
2. Ontwikkelmogelijkheden |
27,0% |
| 3. Werkinhoud |
23,2% |
3. Leidinggevende(n) |
17,0% |
| 4. Werkdruk |
20,9% |
4. Privésituatie |
15,2% |
| 5. Privésituatie |
17,4% |
5. Werkdruk |
15,2% |
Ook werkdruk wordt relatief vaak gekozen als passend bij het vertrek van werknemers met een cliëntgebonden functie. De belangrijkste onderliggende vertrekredenen hierbij zijn te veel ervaren werkstress en het niet genoeg tijd hebben voor cliënten. De top vijf van meest gekozen vertrekthema’s wordt afgesloten door uitstroom vanwege de privésituatie. Daarbij is het maken van een carrièreswitch de meest genoemde onderliggende vertrekreden.
Wil je meer weten over gekozen vertrekthema’s en de onderliggende vertrekredenen?
2. Zijn er verschillen in vertrekredenen naar diensttijd en functiegroep?
De reden waarom werknemers met een cliëntgebonden uitstromen verschilt naar diensttijd en naar functiegroep. Hieronder volgt een verdieping naar diensttijd en voor de functiegroepen van verzorgende, verpleegkundigen, begeleiders, helpenden en zorghulpen.
Respondenten naar diensttijd
De cirkeldiagram laat de verdeling van de 1.305 respondenten uit het uitstroomonderzoek zien naar het aantal dienstjaren voor hun werkgever. De meeste respondenten waren twee tot vijf jaar in dienst. Voor de volgende drie dienstjaarcategorieën: minder dan twee jaar, twee tot vijf jaar en vijf jaar of meer in dienst worden de belangrijkste vertrekthema’s, -redenen en verschillen daartussen toegelicht.
Top 5 Vertrekthema's naar diensttijd Noord-Nederland
| minder dan 2 jaar: | percentage | 2 tot 5 jaar: | percentage | 5 jaar of meer: | percentage |
| 1. Planning & tijd | 25,6% | 1.Ontwikkelmogelijkheden | 26,7% | 1.Ontwikkelmogelijkheden | 27,2% |
| 2. Werkinhoud | 22,1% | 2. Werkinhoud | 23,7% | 2. Werkdruk | 25,3% |
| 3.Ontwikkelmogelijkheden | 20,3% | 3. Werkdruk | 23,4% | 3. Werkinhoud | 23,7% |
| 4. Privésituatie | 18,5% | 4. Planning & tijd | 22,2% | 4. Planning & tijd | 23,1% |
| 5. Werkdruk | 16,0% | 5. Privésituatie | 16,8% | 5.Leidinggevende(n) | 16,3% |
Wat voor medewerkers met een cliëntgebonden functie belangrijke vertrekthema’s zijn, verschilt naar het aantal jaren dat zij in dienst waren bij hun werkgever. Medewerkers die korter dan twee jaar in dienst waren, kozen het vaakst voor de planning van en tijd voor het werk als best passend bij hun vertrek. Het merendeel van de onderliggende vertrekredenen had te maken met de uitvoering van het werkrooster (veel wisselingen, weinig invloed en extra werken).
Voor medewerkers die twee jaar of langer in dienst waren, is gebrek aan ontwikkelmogelijkheden het belangrijkste vertrekthema, zowel binnen de huidige functie als doorgroeimogelijkheden naar andere functies.
Werkinhoud is voor alle dienstjaarcategorieën een veel gekozen vertrekthema, waarbij uitdaging in de werkzaamheden de belangrijkste onderliggende vertrekreden is. Werkdruk en leidinggevende(n) worden vaker gekozen als men langer in dienst is. Vertrek vanwege de privésituatie komt vaker voor als men korter in dienst is.
De onderstaande cirkeldiagram laat zien dat ruim acht op de tien respondenten een functie heeft die onder de volgende vier functiegroepen valt: verzorgende, begeleider, verpleegkundige en helpende en zorghulp. De gekozen vertrekthema’s verschillen per functiegroep. De belangrijkste verschillen tussen de functiegroepen worden hieronder toegelicht.
Respondenten naar functie
Verzorgenden kiezen het vaakst voor de planning van en tijd voor het werk. De top drie van onderliggende vertrekredenen hebben betrekking op de uitvoering van het werkrooster: te veel wisselingen, te weinig invloed en te vaak extra moeten werken. Verpleegkundigen noemen de werkinhoud het vaakst, waarbij uitdaging in de werkzaamheden veruit het vaakst als onderliggende vertrekreden genoemd wordt.
Top 3 Vertrekthema per functie Noord-Nederland
| Verzorgende: | Percentage: | Helpende/Zorghulp: | Percentage: |
| 1. Planning & tijd | 34,1% | 1. Ontwikkelmogelijkheden | 28,0% |
| 2. Werkdruk | 27,6% | 2. Planning & tijd | 28,0% |
| 3. Leidinggevende(n) | 19,5% | 3. Privésituatie | 24,8% |
| Verpleegkundige: |
Percentage: | Begeleider: | Percentage: |
| 1. Werkinhoud | 34,1% | 1. Ontwikkelmogelijkheden | 25,7% |
| 2. Ontwikkelmogelijkheden | 25,6% | 2. Werkdruk | 22,4% |
| 3. Planning & tijd | 22,3% | 3. Planning & tijd | 20,4% |
Voor begeleiders, helpenden en zorghulpen staat gebrek aan ontwikkelmogelijkheden bovenaan. Begeleiders noemen vaker het gebrek aan doorgroeimogelijkheden. Voor helpenden en zorghulpen worden ontwikkelmogelijkheden binnen de huidige functie en naar andere functies even vaak genoemd. Ook de planning en tijd voor het werk spelen een grote rol bij uitstroom van helpenden en zorghulpen. Te veel roosterwisselingen is daarbij de belangrijkste onderliggende vertrekreden.
Nog meer verdieping naar dienstjaren en functiegroep
3. Wat is de nieuwe bestemming van vertrekkend cliëntgebonden personeel?
Ruim acht op de tien uitgestroomde respondenten met een cliëntgebonden functie in Noord-Nederland heeft een baan gevonden bij een andere werkgever, laat de onderstaande staafdiagram zien. Zo’n 3% van de werknemers vervolgt zijn of haar loopbaan als zzp’er. Van de rest van de respondenten (16%) is (nog) niet bekend naar welke bestemming zij uitstromen.
Respondenten naar bestemming
Van de baanvinders en zzp’ers blijft een ruime meerderheid (86%) in zorg en welzijn werken. Eén op de zeven respondenten vindt werk buiten onze sector. Ook blijven de meeste respondenten (bijna 85%) met nieuw werk in een directe zorg- of begeleidingsfunctie werken.
Bestemming van baanvinders & zzp'ers
Van de werknemers die werk buiten zorg en welzijn vonden of geen baan hebben, overweegt ruim 60% om weer terug te komen, in dezelfde of een andere branche.
Terugkeer overwegen naar zorg & welzijn?
De top drie van vertrekthema’s van respondenten met nieuw werk binnen en buiten zorg en welzijn komt overeen, wel zijn er verschillen in de onderliggende vertrekredenen. Werknemers die de sector zijn uitgestroomd vanwege te weinig ontwikkelmogelijkheden geven vaker dat het gebrek aan doorgroeimogelijkheden naar andere functies een belangrijke onderliggende vertrekreden is. Bij het vertrekthema planning en tijd speelt het niet meer onregelmatig willen werken een belangrijke rol bij sectorverlaters. De privésituatie is het meest gekozen thema bij werknemers die nog geen nieuwe baan hebben, waarbij een verhuizing of het verlenen van mantelzorg vaker als onderliggende vertrekredenen genoemd worden.
Meer lezen over de nieuwe bestemming van uitgestroomde werknemers?
Het landelijk doorlopend uitstroomonderzoek
Jouw organisatie kan ook meedoen aan het landelijk doorlopend uitstroomonderzoek in zorg en welzijn. Via een dashboard-omgeving krijg je meer inzicht in welke medewerkers uitstromen, hun vertrekredenen en naar welke bestemming ze uitstromen. Waardevolle stuurinformatie die je kunt gebruiken om te werken aan het behoud van je medewerkers. Daarbij kan je de resultaten van jouw organisatie benchmarken met andere zorg- en welzijnsorganisaties in heel Nederland.
