Grote meerderheid werkt minder of helemaal niet meer samen met zzp’ers
De resultaten tonen aan dat het beleid van de meeste ondervraagde werkgevers in het afgelopen jaar is veranderd. Bijna een kwart (N=5) van de ondervraagden geeft aan de samenwerking met zzp’ers in 2024 al op te hebben gezegd. Bij iets meer dan de helft van de ondervraagden (N=12) is het beleid om in 2025 geen of minder zzp’ers in te huren.
Is jouw organisatiebeleid rondom inhuur van zzp'ers gewijzigd na de aanscherping van de wet DBA?
Zoals verwacht is de aangekondigde handhaving van de Wet DBA de belangrijkste reden voor deze koerswijziging bij het overgrote deel van de organisaties (88%, N=15). Andere redenen die worden aangegeven zijn de hogere kosten die de inhuur van zzp’ers met zich meebrengt (N=2) en onvrede onder personeel in loondienst over zzp’ers die bijvoorbeeld de meest gunstige diensten toebedeeld krijgen (N=3).
Het voorgenomen beleid lijkt ook in de praktijk te worden gebracht. Op de vraag of de mate van inhuur ook daadwerkelijk is veranderd in 2025, antwoordden vier organisaties dat zij nog net zoveel samenwerken met zzp’ers als in 2024, ondanks de aankondiging van de handhaving Wet DBA.
Is de inhuur van zzp'ers in 2025 veranderd ten opzichte van 2024?
Verschillen in functiegroepen
Wanneer we kijken naar de functiegroepen wordt duidelijk dat de inzet van zzp’ers niet in alle functiegroepen evenredig lijkt te zijn afgenomen. In onderstaande figuren zien we dat in 2025 vooral in verplegende, verzorgende, sociale en pedagogische functies aanzienlijk minder zzp’ers zijn ingehuurd, terwijl de inzet onder artsen, specialisten, management en ondersteuning weinig lijkt te zijn veranderd.
Verschuiving van zzp naar loondienst
Van de ondervraagden die minder of helemaal niet meer met zzp’ers samenwerken, heeft 38% (N=8) zzp’ers in loondienst genomen. Een kleiner deel (14%, N=3) van de organisaties heeft ook kans gezien de contracten van huidige medewerkers uit te breiden. Het vergroten van het aantal medewerkers en fte’s in loondienst is daarmee de meest gekozen strategie om met de capaciteitsproblemen om te gaan die door de verminderde inzet van zzp’ers zijn ontstaan.
In het onderzoek is ook gevraagd naar de manieren waarop organisaties voormalig zzp’ers hebben kunnen motiveren om in loondienst te komen. Een gemene deler in de reacties op deze vraag is het inzetten van een persoonlijke benadering met een eerlijk verhaal over de voor- en nadelen van zowel loondienst als zzp, zoals duidelijk wordt in onderstaande reactie:
We hebben uitleg gegeven over de persoonlijke voor- en nadelen van loondienst en bij geschiktheid een passende functie in loondienst aangeboden.
Voor organisaties lijkt de stap naar meer personeel in loondienst tot lagere kosten te leiden (N=6). Als belangrijkste redenen voor de lagere kosten wordt aangegeven dat vaste medewerkers, in vergelijking met zzp’ers, lagere uurtarieven en geen btw-verplichting hebben. Overigens weet een groot deel van de respondenten (N=9) nog niet wat het effect op de kosten is.
Vermindering inzet zzp’ers vaak opgevangen met uitzendkrachten
Ongeveer de helft van de ondervraagden (N=9) geeft aan dat zij de verminderde inzet van zzp’ers opvangen met het inhuren van personeel via uitzend- en/of detacheringsconstructies. Op deze manier blijft de flexibiliteit gewaarborgd, zowel voor werkgever als werknemer. Een nadelig gevolg is dat de bemiddelende partij de werkgeverslasten opdrijft, zoals blijkt uit onderstaande reactie:
Zzp’ers […] worden middels tussenkomst of detachering ingezet. De opslag hierop is sterk omhooggegaan.
Conclusie
De resultaten van dit onderzoek geven aanleiding om te denken dat menige organisaties in zorg en welzijn de inzet van zzp’ers verminderd hebben door de aangekondigde handhaving van de Wet DBA. Dit lijkt met name het geval voor de verzorgende en verpleegkundige functies en in mindere mate voor management- en specialistische functies. Het afscheid van zzp’ers stelt organisaties voor een extra uitdaging boven op de bestaande capaciteitsproblemen. Sommige organisaties slagen erin zzp’ers in loondienst te nemen, waardoor de organisatiekosten lager worden. Andere organisaties schakelen uitzend- of detacheringsbureaus in, waardoor de flexibiliteit behouden blijft, maar de kosten door tussenkomst van externe partijen lijken toe te nemen.
Een mogelijke oplossing voor organisaties en werknemers om flexibel te kunnen werken zonder dat extra kosten voor bemiddeling door externe partijen gemaakt worden, is de regionale flexpool. Dit onderzoek laat zien dat er behoefte is aan een dergelijke oplossing.
De uitgebreide rapportage lezen?
Download voor de verschillen in de inzet van zzp’ers in functiegroepen, het effect op dienstenroosters en de behoefte aan een organisatie-overstijgend initiatief de uitgebreide rapportage:
Verantwoording
De resultaten in dit rapport zijn gebaseerd op een online onderzoek uitgevoerd onder het ZorgpleinNoord werkgeverspanel en geven de mening weer van de respondenten op het moment van bevraging. Hoewel we ernaar streven een zo representatief mogelijk beeld te schetsen, kunnen de uitkomsten niet zonder meer worden gegeneraliseerd naar de gehele populatie. Aan de uitkomsten kunnen geen rechten worden ontleend.
ZorgpleinNoord Werkgeverspanel: ook meedoen?
Wil je ook vier keer per jaar bijdragen aan regionale kennisopbouw over thema’s die gaan over werken en leren in zorg en welzijn in Noord-Nederland? Meld je dan aan als lid van het werkgeverspanel.
