Spring naar inhoud
Mijn ZorgpleinNoord

Factsheet arbeidsmarkt zorg en wjk Drenthe 2017

9 minuten
Page top visual

Waar de Drentse arbeidsmarkt krapper wordt, trekt naar verwachting de werkgelegenheid in Drenthe weer aan. Deze factsheet toont op hoofdlijnen de stand van zaken op de arbeidsmarkt in 2017 en de verwachtingen voor de toekomst in de provincie Drenthe. Onder andere demografische ontwikkelingen en onderwijsontwikkelingen worden ook besproken.

ZorgpleinNoord

ZorgpleinNoord is het grootste werkgeversverband voor zorg en welzijn in Noord-Nederland. Tot 1 januari 2017 was het werkgebied Groningen en Drenthe en sinds die datum hoort daar ook de provincie Friesland bij. In totaal worden bijna 270 werkgevers (+ 65.000 fte) vertegenwoordigd uit alle branches van de sector zorg en wjk. Onder de zorg- en wjk-sector vallen de zorgbranches: ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg (GGZ), gehandicaptenzorg, verpleging, verzorging en thuiszorg (vvt), huisartsen, gezondheidscentra en overige (eerstelijns)zorg. De wjk-branches bestaan uit welzijn en maatschappelijke dienstverlening (wmd), jeugdzorg en kinderopvang. Daarnaast zien ook gemeenten in toenemende mate de meerwaarde van samenwerking met ZorgpleinNoord en in het bijzonder geldt dit voor het sociaal domein. ZorgpleinNoord ondersteunt en informeert werkgevers op het terrein van arbeidsmarktvraagstukken. Dit doet zij door het uitvoeren van arbeidsmarktonderzoek, het leveren van een bijdrage aan mobiliteitsvraagstukken, het imago van de sector en het geven van voorlichting over werken in de sector. Op deze wijze wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de balans op arbeidsmarkt voor vraag en aanbod. Landelijk is ZorgpleinNoord vertegenwoordigd in RegioPlus, het samenwerkingsverband van 14 regionale werkgeversverbanden, en werkt daarin nauw samen met het ministerie van VWS. De missie van ZorgpleinNoord is het leveren van een waardevolle bijdrage aan zorg & welzijn en daarmee aan de leefbaarheid in de regio.

In deze factsheet, opgesteld door ZorgpleinNoord, komen de volgende onderwerpen aan bod:

  1. Huidige stand van zaken werkgelegenheid per branche
  2. Toekomstverwachtingen sector zorg en wjk
  3. Vacature-ontwikkeling ZorgpleinNoord
  4. Toekomstverwachting per kwalificatie sector zorg en wjk
  5. Onderwijsontwikkelingen
  6. Demografische ontwikkelingen
  7. Conclusies

1. Afname werkgelegenheid in Drenthe 2012-2015

  • Van alle Drentse werknemers werkt ruim één op de zes (18,1%) in de sector zorg en wjk (bron: CBS, bewerking Prismant/CAOP, 2016). Dit zijn bijna 40.000 mensen (n= 38.890).
  • In de provincie Drenthe is vergeleken met 2012, het aantal werknemers in de sector zorg en wjk in 2015 met 2.550 werknemers gedaald (-6,2%).
  • Branches waarin onder andere een duidelijk daling heeft plaatsgevonden, zijn: jeugdzorg -25,6% (n= -200), kinderopvang -19,1% (n= -380) en verpleging, verzorging, en thuiszorg – 18,5% (n= -2.710).
  • Branches die onder andere zijn gegroeid zijn: huisartszorg en gezondheidscentra 15,3% (n= 130) en ziekenhuizen 3,7% (n=290).

Figuur 1: Ontwikkeling aantal werknemers per branche in Drenthe van 2012-2015
Bron: Kiwa Carity, 2016a bewerking ZorgpleinNoord.

550df4b7-0160-5beb-9e34-719264f36fed

2. Werkgelegenheid in Drenthe trekt naar verwachting weer aan

  • De verwachting is dat, na de getoonde daling tussen 2012-2015 (figuur 1), de werkgelegenheid in de zorg en wjk langzaam weer aantrekt naar bijna 40 duizend werknemers bij een minder vraag scenario (n=39.995) en naar ruim 42 duizend werknemers bij een veel vraag scenario (n= 42.791) (voor meer informatie over veel en minder vraag scenario zie voetnoot 1).
  • Grote stijgingen (2015-2020) worden verwacht in de branches: huisartsenzorg en gezondheidscentra (18,5% bij veel vraag en 9,6% bij minder vraag), verpleging, verzorging en thuiszorg (13,2% bij veel vraag en 5,8% bij minder vraag) en kinderopvang (12,6% bij veel vraag en 4% bij minder vraag).
  • Minder grote stijgingen of zelfs dalingen (2015-2020) worden verwacht in branches: jeugdzorg (-7,1% bij veel vraag en -11,7% bij minder vraag) en welzijn en maatschappelijke dienstverlening (WMD) (5,1% bij veel vraag en -4,9% bij minder vraag).

Figuur 2: Ontwikkeling aantal werknemers per branche in Drenthe 2012, 2015 en 2020
Bron: Kiwa Carity, 2016a bewerking ZorgpleinNoord.

449a46af-cd5c-5e50-9ab0-08e963fe4c78

3. Toenemend aantal vacatures op ZorgpleinNoord

  • Niet alleen de brancheprognoses van Kiwa Carity 2016 (figuur 2) [1] laten een groeiverwachting zien, ook het aantal vacatures op de site van ZorgpleinNoord maakt afgelopen jaren een duidelijke groeiontwikkeling door, zoals te zien in figuur 3.
  • In de maand juni 2017 is voor het eerst de grens van 1.000 vacatures per maand doorbroken (n=1.022), vergeleken met bijvoorbeeld het aantal vacatures in juni 2013 (n=368) zijn dit ruim 650 vacatures meer (n=662).
  • In de periode januari-oktober 2017 worden gemiddeld per maand de meeste vacatures geplaatst door de branches: verpleging, verzorging en thuiszorg (n=315), geestelijke gezondheidszorg (n=166) en gehandicaptenzorg (n=164).
  • In de periode januari-oktober 2017 worden gemiddeld per maand de meeste vacatures geplaatst voor de functiegroepen: verpleegkundigen (n=185), verzorgenden (n=142) en sociaal pedagogisch (n=140).

Figuur 3: Vacature-ontwikkeling ZorgpleinNoord 2013-2017
Bron: ZorgpleinNoord vacaturesite, 2017

706f1e14-aa05-555e-a5c8-b3fd9b3d542f

4. De Drentse arbeidsmarkt wordt de komende jaren krapper

  • Onderstaande tabel laat zien dat vergeleken met 2017 de arbeidsmarkt voor sector zorg en wjk in 2020 krapper aan het worden is. Er bestaan nog steeds kleine overschotten maar deze overschotten nemen wel af. [2]
  • De arbeidsmarkt wordt krapper naarmate het opleidingsniveau van de kwalificaties stijgen. De tekorten worden verwacht bij  kwalificaties op mbo-4 en vooral bij hbo-niveau.
  • In 2020 worden in Drenthe onder andere tekorten aan werknemers verwacht met de kwalificaties: verpleegkundige hbo bij veel vraag -10% (n= -210) en bij minder vraag -6% (n= -118) en culturele en maatschappelijke vorming hbo bij veel vraag -6% (n= -13) en bij minder vraag -3% (n= -7).
  • In 2020 worden in Drenthe onder andere overschotten werknemers verwacht met de kwalificaties: medewerker maatschappelijke zorg mbo-4 bij veel vraag 9% (n=197) en bij minder vraag 11% (n=248), verzorgende mbo-3 bij veel vraag 2% (n=109) en bij minder vraag 5% (n=274) en pedagogiek hbo bij veel vraag 9% (n= 40) en bij minder vraag 11% (n=49).

Tabel 1: Verwachte tekorten (-) en overschotten (+) Drenthe per kwalificatie en scenario in 2017 en 2020
Bron: Kiwa Carity 2017 bewerking ZorgpleinNoord

ace7a3c9-5b05-5db4-a891-ecb5c506ca1a

5. Aantal onderwijsdeelnemers in zorg en wjk ten opzichte van totaal neemt af in Groningen en Drenthe

  • Het percentage mbo onderwijsdeelnemers  in Groningen en Drenthe [3] dat een opleiding volgt in de sector Zorg en wjk ten opzichte van het totaal aantal mbo onderwijsdeelnemers is gedaald van 29,4% in 2012 naar 27,7% in 2016 (-1,8%). Bij hbo is dit -0,9% en bij wo -1,9%.
  • Deze daling komt vooral door de daling in het aantal onderwijsdeelnemers in de sector welzijn, zowel bij mbo (-1,9%), hbo (-1,7%) en wo (-1,5%).
  • Opleidingen waar het aantal onderwijsdeelnemers onder andere hard dalen zijn: helpende (niveau 2)           -58,4% (n= -573), pedagogisch werk (niveau 3) -93,2% (n= -558) en pedagogische wetenschappen (niveau 7) -27,3% (n= -163).
  • Opleidingen waar het aantal onderwijsdeelnemers onder andere hard stijgen zijn: verpleegkundige (niveau 4) 28,5% (n=769), maatschappelijke zorg (niveau 4) 31,2% (n=445), verpleegkundige (niveau 6) 46,7% (n=606) en geneeskunde master (niveau 8) 10,4% (n= 145).

Tabel 2: Overzicht aantal onderwijsdeelnemers Zorg en Welzijn Groningen en Drenthe 2012-2016
Bron: DUO bewerking ZorgpleinNoord, 2017

cc885dec-8654-580d-bb92-bc74386fb371

6. Het totaal aantal inwoners in Drenthe neemt af maar er komen meer mensen met een leeftijd van 75 jaar en ouder

  • De komende twintig jaar daalt het aantal inwoners in de provincie Drenthe naar verwachting met 10.000 mensen (n= -13.300). Een daling van 2,3%.
  • De grootste daling van het aantal Drenten, namelijk 16%, wordt verwacht in de leeftijdscategorie van 35 t/m 55 jaar (n= -21.000).
  • In tegenstelling tot de andere leeftijdscategorieën, is de verwachting dat het percentage van mensen met de leeftijd van 75 en ouder in Drenthe bijna verdubbelt van 9,4% in 2017 naar 16,5% in 2037 (n= 33.500).

88a7e327-c151-567d-a004-7fa746172b1a

10aef2d0-56cb-50a8-b0f2-9cc1ed7d22fc

7. Conclusies factsheet

  • In de periode 2012-2015 is het aantal werknemers in de sector zorg en wjk sterk afgenomen.
  • Naar aanleiding van het prognosemodel van Kiwa Carity (2016) en het sterk aantal toenemende vacatures op de vacaturesite van ZorgpleinNoord is de verwachting dat de vraag naar werknemers in de zorg en wjk in de komende jaren weer sterk zal toenemen.
  • Cijfers van Duo laten zien dat het aantal onderwijsdeelnemers in de zorg en wjk ten opzichte van het totaal aantal onderwijsdeelnemers licht afneemt. Deze daling komt vooral door minder onderwijsdeelnemers van welzijnsopleidingen.
  • Cijfers van het CBS tonen aan dat het totaal aantal inwoners in Drenthe gaat dalen maar dat het aantal mensen met een leeftijd van 75 jaar en ouder juist sterk zal toenemen.
  • Naar verwachting groeit de werkgelegenheid in de sector zorg en wjk en wordt de arbeidsmarkt de komende jaren krapper. Daarbij neemt door vergrijzing en ontgroening het aantal potentiële zorgvragers de komende twintig jaar behoorlijk toe en daalt het aantal potentiële zorgverleners. Het is een hele opgave om nu en in de toekomst aan personeel te komen die de groeiende zorgvraag aan kan.
     


[1] Voor de prognose van de werkgelegenheid per branche in 2020 is links het meest negatieve scenario (minder vraag) en rechts het meest positieve scenario (veel vraag) gegeven. Het veel vraag scenario is gebaseerd op de verwachte landelijke groei van de zorguitgaven en de daarbij behorende landelijke groei van de financiële middelen. Het minder vraag scenario gaat uit van een lagere werkgelegenheidsgroei per branche dan de groei van de beschikbare financiële middelen.

[2] Of er sprake is van een tekort of een overschot aan arbeidskrachten, wordt bepaald door de verwachte vraag van werkgevers af te zetten tegen het verwachte aantal mensen dat zich aanbiedt op de arbeidsmarkt. De verwachte vraag van werkgevers bestaat uitbreidingsvraag (meer of minder werkgelegenheid) en vervangingsvraag (medewerkers die sector verlaten vanwege o.a. pensionering, baan in een andere sector of ontslag). Het aanbod van mensen bestaat uit instroom vanuit het onderwijs, zij-instromers, herintreders en mensen die zich aanbieden vanuit een uitkering. Tekort: vraag van werkgevers is groter dan het aanbod van mensen. Overschot: vraag van werkgevers is kleiner dan het aanbod van mensen.

[3] Het is niet mogelijk om Groningen en Drenthe apart weer te geven vanwege het feit dat cijfers van DUO worden gegeven per instelling en o.a. Alfa College en Noorderpoort in beide provincies zijn gevestigd.
 


Bronnen:

Heb je vragen naar aanleiding van deze factsheet, neem dan contact op met een van de onderzoekers van ZorgpleinNoord.

© 2017 Stichting ZorgpleinNoord. Publicatie van cijfers en/of tekst uit deze factsheet is toegestaan, mits de bron wordt vermeld.